Wat is dementie?

Op deze website: dementie.nl van Alzheimer Nederland vind u uitgebreide informatie over:

• Wat is dementie?
• Oorzaken van dementie
• Verschillende vormen van dementie

Hieronder vind u korte omschrijvingen van dementie, cijfers, diagnose en casemanagement:

Wat is dementie?

Dementie is een verzamelnaam voor meer dan 50 ziekten, waarbij de hersenen informatie niet meer goed kunnen verwerken. De bekendste is de ziekte van Alzheimer. Mensen met dementie hebben een combinatie van symptomen, bijvoorbeeld geheugenverlies en veranderend gedrag. In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040.

Bij dementie gaan de zenuwcellen in de hersenen kapot. Soms gaan niet de zenuwcellen zelf kapot, maar de verbindingen tussen de cellen. Het is ook mogelijk dat de cellen en de verbindingen het niet meer goed doen. Door deze afname van cellen functioneren de hersenen steeds minder goed.  

Bij sommige mensen verloopt de achteruitgang heel snel. Anderen kunnen nog jarenlang een redelijk gewoon leven leiden. Uiteindelijk raakt iemand door de gevolgen van dementie erg verzwakt. De persoon sterft dan door een ziekte of infectie (bijvoorbeeld longontsteking) of doordat hij niet meer kan slikken. 

Is het dementie? Op de pagina van Alzheimer Nederland kunt u een brochure bestellen

Cijfers 

In Nederland hebben ruim 270.000 mensen dementie. Het aantal mensen met dementie zal als gevolg van de vergrijzing in de toekomst explosief stijgen naar meer dan een half miljoen in 2040. In 2055 bereikt het aantal mensen met dementie een piek van ruim 690.000. In Nederland hebben ongeveer 12.000 mensen dementie die jonger zijn dan 65 jaar. 

Actuele cijfers in onze regio Waardenland vind u hier.

Hoe wordt de diagnose dementie gesteld?

De diagnose dementie vaststellen is niet eenvoudig. Vergeetachtigheid en gedragsveranderingen kunnen veel verschillende oorzaken hebben. Wilt u weten of er sprake is van dementie? Ga dan eerst langs bij de huisarts. De huisarts doet onderzoek, brengt de klachten in kaart en stuurt u als het nodig is door naar een specialist.

Onderzoek door de huisarts

Het onderzoek van de huisarts begint met een aantal vragen om te zien hoe het geheugen ervoor staat. Als het nodig is laat de huisarts urine- en bloedonderzoek doen. Dit onderzoek kan een andere verklaring voor de klachten uitsluiten, zoals hormoonstoornissen, een vitaminetekort, verkeerd gebruik van medicijnen of een depressie.

Gesprek met iemand uit de omgeving 

Als andere oorzaken uitgesloten zijn, maakt de huisarts een afspraak met iemand uit de directe omgeving. In dit gesprek wordt gevraagd naar problemen met het geheugen, taal en naar veranderingen in het gedrag. Er wordt getoetst of de omgeving van de patiënt de klachten herkent. Dit wordt ‘heteroanamnese’ genoemd. Na het onderzoek besluit de huisarts soms om de klachten een poosje aan te kijken. Zijn de klachten blijvend of worden ze zelfs erger? Dan bevestigt dit het vermoeden dat er sprake is van dementie.

Onderzoek door een specialist

Als de huisarts twijfelt of als uitgebreider onderzoek nodig is, wordt de patiënt doorverwezen naar een specialist bij een geheugenpoli of de afdeling neurologie van een ziekenhuis. De specialist doet neurologisch en neuropsychologisch onderzoek om de diagnose dementie te bevestigen. Eventueel wordt aanvullend onderzoek gedaan, bijvoorbeeld met een MRI-scan. Ook zal de specialist de ziekte vaststellen die de dementie veroorzaakt, zoals de ziekte van Alzheimer.

Wat is casemanagement dementie?

De zorg en ondersteuning voor kwetsbare ouderen is in Nederland fijnmazig georganiseerd. Grote aantal beroepskrachten en vrijwilligers zijn actief in de ouderenzorg. Het voordeel daarvan is dat er veel zorg en ondersteuning beschikbaar is. De keerzijde is dat het een opgave is om deze zorg en ondersteuning integraal op elkaar af te stemmen en het overzicht te bewaren. Vaak hoor je de vraag: ‘wie is wie en wie doet wat?’ Als antwoord op die vraag ontwikkelde Dementiezorg voor Elkaar de infographic ‘Wie is wie bij dementie’ en de brochure die je hier kunt vinden.

Casemanagers dementie zijn professionals met expertise in psychosociale begeleiding en praktische ondersteuning van mensen met dementie en hun partner, familie, vrienden en mantelzorgers. Casemanagement richt zich op thuiswonende mensen met dementie, vanaf het “niet-pluis” gevoel of de diagnose tot aan opname of overlijden. De casemanager is een vertrouwd en vast aanspreekpunt voor cliënt en cliëntsysteem. Met de cliënt bespreken zij wat hen helpt om zich prettig te voelen, het leven te leiden zoals zij dat willen en leefplezier te behouden. Casemanagers geven informatie en voorlichting, bespreken met betrokkenen wat er komen gaat en waarover besluiten moeten worden genomen, geven adviezen over omgaan met dementie en coördineren ondersteuning en zorg. In de regio Waardenland (Drechtsteden en Alblasserwaard/Vijfheerenlanden) is een regionaal en onafhankelijk team van casemanagers dementie actief.

Hoe kunt u ondersteuning krijgen van een casemanager?

Iedereen met dementie heeft recht op een casemanager. De huisarts, geriater, neuroloog of specialist ouderengeneeskunde kan verwijzen naar het casemanagement. Ook andere hulpverleners kunnen een beroep doen op de casemanager, als het niet lukt langs de geëigende weg zorg in te schakelen. Het casemanagement maakt deel uit van de ketenzorg dementie, dat wil zeggen dat altijd nauw wordt samengewerkt met andere betrokken zorgverleners en welzijnswerkers; (huis)artsen, praktijkondersteuners, wijkverpleegkundigen, thuiszorgmedewerkers, medewerkers welzijn en vrijwilligers.

Hier vind u een overzicht van aanmeldpunten in de regio Waardenland